Kamień Pomorski, - ! Mapy, przewodniki - Polska i świat

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Polska:PomorzeZachodnie
Kamie«Pomorski
Kamie«Pomorskisłyniejakouzdrowisko,wktórymleczysi¦
schorzeniareumatyczneorazchorobyukładukr¡»enia.Niejest
tojednakjedynypowód,dlaktóregowartoodwiedzi¢tomia-
sto.Drugistanowinajstarszyzabytekmiasta–katedra±w.Jana
Chrzciciela,którejpocz¡tkisi¦gaj¡XIIwieku.
jedno z wa»niejszych uzdrowisk, cho¢
przy¢miewa go blask Mi¦dzyzdrojów.
Katedra±w.JanaChrzcicielawKamieniuPo-
morskim
Przyrodnicz¡ atrakcj¡ okolicy jest
głaz narzutowy na
WyspieChrz¡sz-
czewskiej
poło»onej na Zalewie. Znaj-
duje si¦ on na północnym kra«cu wy-
spy i cz¦sto zwany jest
GłazemKró-
lewskim
lub
CzarcimKamieniem.
We-
dług poda« to wła±nie jemu zawdzi¦cza
swoj¡ nazw¦ miasto. Na tym nie ko«cz¡
si¦ historie wi¡zane z kamieniem. Inna
legenda głosi, »e Bolesław Krzywousty,
stoj¡c na głazie przyjmował w 1121 ro-
ku defilad¦ floty pomorskiej. Niegdy±
ten pot¦»ny ró»owy granit był jeszcze
wi¦kszy, jednak XIX-wieczni budowni-
czowie dróg docenili go jedynie jako
materiał budowlany. Powoli uszczupla-
no jego rozmiary, a» trzykrotnie zmniej-
szaj¡c jego obj¦to±¢. Trudno sobie dzi±
wyobrazi¢, jak musiał wcze±niej wygl¡-
da¢ ten olbrzymi głaz. Obecnie ma 20
m obwodu, z czego jednak widoczny jest
niewielki procent, poniewa» reszta za-
nurzona jest w wodach zalewu.
Do otwartego morza z Kamienia Po-
morskiego ju» niedaleko, zaledwie 10
km. Jednak sama miejscowo±¢ poło-
»ona jest malowniczo nad Zalewem Ka-
mie«skim. W porcie rozwija si¦ zarówno
rybołówstwo, jak te» »eglarstwo, a od
kilku lat te» turystyka pasa»erska.
Kuracjuszy przyci¡gaj¡ ¹ródła so-
lankowe i pokłady borowiny. Pocz¡tek
uzdrowiskowemu charakterowi Kamie-
nia nadało odkrycie w 1876 roku solan-
ki. Dzi± jest to na Pomorzu Zachodnim
1
nr6(15),Czerwiec2008
Polska:PomorzeZachodnie
nikiem Warcisława I, ksi¦cia plemien-
nego, którego uwa»a si¦ za protoplast¦
rodu Gryfitów.
Mniej wi¦cej w tym samym czasie
Ot-
tonzBambergu,
na pro±b¦ Krzywo-
ustego, podj¡ł misj¦ chrystianizacyjn¡
zako«czon¡ chrztem Wolinian. W 1140
roku papie» Innocenty II utworzył now¡
diecezj¦ obejmuj¡c¡ Pomorze Zachod-
nie z biskupstwem w
Wolinie
. Pierw-
szym biskupem został dawny kape-
lan Bolesława Krzywoustego, Wojciech.
W latach 1173, 1177 i 1184 Wolin był
trzykrotnie niszczony przez Du«czyków.
Ostatecznie zhołdowali oni w 1186 ro-
ku całe Pomorze Zachodnie. W XIII wie-
ku obszar ten znalazł si¦ pod zwierzch-
no±ci¡ margrabiów brandenburskich, by
pod koniec wieku ostatecznie si¦ usa-
modzielni¢.
Najlepszywidoknakatedr¦
Na wst¦pie jako ciekawostk¦ doty-
cz¡c¡ prehistorii Kamienia mo»na po-
da¢, »e pierwsza wzmianka o osadnic-
twie na tym terenie pochodzi z antycz-
nej mapy z lat 142–147 n.e. Jej autor
–
Ptolemeusz
w okolicach dzisiejszego
miasta zaznaczył miejscowo±¢ o na-
zwie Rugiom. W kolejnych wiekach był
to gród i port nale»¡cy do zachodnio-
słowia«skiego plemienia Wolinian. Lud
ten długo si¦ opierał najazdom Mieszka
I i jego nast¦pców, a tak»e Du«czykom.
Ostatecznie w latach 20. XII stulecia
Wolin zaj¦ły wojska Bolesława Krzywo-
ustego.
Samo panowanie „Polaków” na tym
terenie nie trwało długo. Krzywousty
w latach 1121–1122 uczynił swoim len-
XV-wiecznedekoracyjneszczytynawybocznej
2
nr6(15),Czerwiec2008
Polska:PomorzeZachodnie
Najazdy du«skie zadecydowały
o przeniesieniu biskupstwa do Kamie-
nia w
1175roku
. Odt¡d przez całe ±re-
dniowiecze miasto było ko±cieln¡ stoli-
c¡ Pomorza. W XIV wieku rozwijaj¡ce
si¦ miasto jako feudalne ksi¦stwo bisku-
pie przyst¡piło nawet do Hanzy.
pobrze»a Bałtyku, ostatecznie o formie
trójnawowej bazyliki z transeptem i ka-
plic¡ biskupi¡. Do wzniesienia ko±cioła
z cegły zało»ono specjaln¡ cegielni¦ ka-
tedraln¡ pod Kamieniem. Budow¦ roz-
pocz¦to od absydy i pierwsze etapy sku-
piły si¦ na prezbiterium i transepcie. Pa-
trz¡c na prezbiterium, mo»na odnale¹¢
wiele analogii do wielkich roma«skich
katedr niemieckich takich jak w Spirze
czy Moguncji. Zachodni¡ cz¦±¢ katedry,
korpus nawowy i wirydarz zrealizowa-
no po 1308 roku. Ostatni etap stano-
wiło zało»enie sklepie« gwia¹dzistych,
a tak»e zewn¦trzne dekoracje korpusu
wykonane w XV wieku. Elewacj¦ na-
wy pokryły dekoracyjne szczyty, wypeł-
nione rozetami i wimpergami z glazu-
rowanej cegły nawi¡zuj¡ce do wykony-
wanych w tym czasie podobnych de-
koracji przez Henryka Brunsberga np.:
w Stargardzie Szczeci«skim. Cał¡ bu-
dowl¦ charakteryzuje starannie wykona-
na architektura i precyzja detali zdobi¡-
cych elewacje portale, okna i sklepie-
nia, wskazuj¡c na wykonawców wywo-
dz¡cych si¦ ze znanych ±rodowisk arty-
stycznych.
Wn¦trzekatedry
Katedra±w.JanaChrzciciela
Utworzenie biskupstwa w Kamieniu
poci¡gn¦ło za sob¡ konieczno±¢ szyb-
kiego wzniesienia
katedry
. Budow¦
rozpocz¦to jeszcze pod koniec XII wie-
ku, jednak trwała ona do XV stulecia.
Trudno w to uwierzy¢, ale na przestrze-
ni tych trzech wieków badacze wyró»nili
a» sze±¢ etapów wznoszenia, w wi¦k-
szo±ci widocznych po dzi± dzie«. Jest
to najstarsza i najcenniejsza budowla
redniowiecznapolichromiaUkrzy»owania
wabsydzie
3
nr6(15),Czerwiec2008
Polska:PomorzeZachodnie
Najmłodszym elementem katedry jest
wie»a przebudowana w XIX wieku na
neogotyck¡, a nast¦pnie przekształco-
na jeszcze w latach 30. XX stulecia.
±linno±¢, w centrum za± stoi kamienna
chrzcielnica, a okalaj¡ce go kru»ganki
kryj¡ płyty nagrobne duchownych oraz
przedstawicieli okolicznej szlachty.
Wokół katedry stopniowo powstawały
te» domy kanoników – kanonie, potem
równie» dwór biskupi i dom dziekana,
tworz¡c rodzaj osiedla przykatedralne-
go, pierwotnie całego ogrodzonego mu-
rem.
Nad wschodnim kru»gankiem nadbu-
dowano w XIV wieku pi¦tro z cztere-
ma salami przeznaczonymi na
skryp-
torium
, w którym kanonicy przepisy-
wali ksi¦gi. Obecnie jest to
Muzeum
Katedralne
zwane skarbcem, prowadz¡
do niego strome schody umieszczone
w wewn¡trz muru. Poza ekspozycj¡ pre-
zentuj¡c¡ dzieła sztuki z terenu Pomo-
rza Zachodniego, na ±cianach pierwszej
sali mo»na dostrzec fragmenty ±rednio-
wiecznych polichromii z przedstawie-
niami: Pokłonu Trzech Króli, Zwiasto-
wania, Bo»ego Narodzenia i Ukrzy»o-
wania. Turystom udost¦pniane s¡: jest
wirydarz, skarbiec, a tak»e wie»a kate-
dralna.
Zaciszekatedralne–wirydarz
Unikatowym rozwi¡zaniem na skal¦
polsk¡ jest niewielki
wirydarz
przylega-
j¡cy do ±ciany nawy bocznej ko±cioła.
Tego typu rozwi¡zania były nieodł¡cz-
nym elementem zało»e« klasztornych,
cz¦sto wr¦cz przewidzianym reguł¡
±redniowiecznych zakonów benedykty-
nów czy cystersów. Małych kameralnych
ogrodów otoczonych kru»gankami nie
zakładano jednak przy katedrach, spo-
tyka si¦ je jedynie na terenie Niemiec,
np. w Magdeburgu czy Lubece. Tym
samym kamie«ski wirydarz jest przy-
kładem najdalej wysuni¦tym na wschód
Europy. W dawnych czasach przylegał
on do siedziby kapituły i był miejscem
kontemplacji. Dzi± porasta go bujna ro-
Najpi¦kniejszeorganybarokowe
We wn¦trzu katedry dominuj¡ prze-
pi¦kne barokowe
organy
ufundowane
w 1669 roku przez tytularnego bisku-
pa kamie«skiego ksi¦cia pomorskiego
ErnestaBogusławadeCroya
. Jego
wizerunek wraz herbem mo»na zoba-
4
nr6(15),Czerwiec2008
Polska:PomorzeZachodnie
czy¢ pod prospektem organowym. Kon-
struktorami i budowniczym instrumentu
byli: organomistrzowie Friedrich Breyer,
Michael Bergiel oraz rze¹biarze Martin
Edelber i Johann Grundman.
wi¦ksza w Kamieniu Pomorskim impre-
za kulturalna trwa przez całe lato i ±ci¡-
ga ±wiatowej sławy muzyków i woka-
listów. W tym roku festiwal potrwa od
20.06 do 29.08. Na cało±¢ zło»y si¦
11 koncertów odbywaj¡cych si¦ w ka»dy
pi¡tek.
PortretErnestaBogusławadeCroyafundatora
organów
W 1544 roku umarł ostatni katolicki
biskup. W latach 1544–1648 ±wi¡tynia
była siedzib¡ biskupów lutera«skich,
a nast¦pnie w latach 1648–1812 lute-
ra«skiej kapituły. Ernest de Croy wielki
fundator katedry był ostatnim lutera«-
skim biskupem tytularnym diecezji ka-
mie«skiej. Od 1812 do 1945 roku kate-
dra pełniła funkcj¦ ko±cioła parafialne-
go gminy unijno-ewangelickiej. Status
katedry katolickiej odzyskała w 1972
roku.
Pałacbiskupi
Cho¢ organy przy¢miewaj¡ swoj¡
urod¡ i rozmiarami, nie s¡ jedynym god-
nym uwagi elementem wn¦trza kate-
dry. Zainteresowanie mo»e budzi¢ ju»
sam roma«ski i gotycki detal architek-
toniczny – dekoracje portali i wspor-
ników w kaplicy biskupiej oraz porta-
li w ramionach transeptu. Zgromadzo-
ne w kaplicy
ceramicznerze¹by
przed-
stawiaj¡ zwierz¦ta oplecione wici¡ ro-
±linn¡. Równie cenne s¡ resztki po-
lichromii z XIII i XIV wieku na skle-
W czasie II wojny ±wiatowej organy
uległy uszkodzeniu, obecnie po renowa-
cji składaj¡ si¦ z 3300 piszczałek oraz
47 głosów i jak mówi¡ znawcy s¡ jed-
nymi z najlepszych w Polsce. To wła-
±nie te organy rozsławiły miasto. Od lat
60. co roku organizowany jest w murach
katedry
Mi¦dzynarodowyFestiwalMu-
zykiOrganowejiKameralnej
. Ta naj-
5
nr6(15),Czerwiec2008
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • klobuckfatima.xlx.pl