Kilka praktycznych uwag, o strazy i sprzecie gasniczym

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
2006-01-16
Materiały szkoleniowe w ramach OTWP.
Co to jest pożar?
Pożarem nazywamy każdy przypadek niekontrolowanego procesu spalania materiałów
palnych.
Co to jest inne miejscowe zagrożenie?
Innym miejscowym zagrożeniem nazywamy każde zjawisko nie będące pożarem lub klęską
żywiołową, w wyniku którego może dojść do zagrożenia życia ludzkiego lub strat w mieniu.
Co kryje się pod określeniem „kategoria zagrożenia ludzi ZL”?
Kategoria zagrożenia ludzi jest umownym pojęciem określającym stopień niebezpieczeństwa
pod względem użytkowania lub możliwości ewakuacji ludzi przebywających w budynkach
mieszkalnych, budynkach zamieszkania zbiorowego oraz budynkach użyteczności publicznej.
Wyróżnia się pięć kategorii zagrożenia ludzi określanych symbolami od ZL I do ZL V.
Szczegółowy podział na wymienione kategorie określa § 209 ust. 2 rozporządzenia Ministra
Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690 ze zm.).
• Zgodnie z tym podziałem do poszczególnych kategorii ZL zalicza się następujące budynki
lub ich odrębne strefy pożarowe:
• do ZL I – te, które zawierają pomieszczenia przeznaczone do jednoczesnego przebywania
ponad 50 osób niebędących ich stałymi użytkownikami, a nie przeznaczone przede wszystkim
do użytku ludzi o ograniczonej zdolności poruszania się;
• do ZL II – przeznaczone przede wszystkim do użytku ludzi o ograniczonej zdolności
poruszania się, takie jak: żłobki, przedszkola, szpitale, domy starców, hospicja itp.;
• do ZL III – użyteczności publicznej niekwalifikowane do kategorii ZL I i ZL II;
• do ZL IV – mieszkalne jedno i wielorodzinne;
• do ZL V – zamieszkania zbiorowego niekwalifikowane do kategorii ZL I i ZL II.
Co to są strefy pożarowe?
Strefę pożarową stanowi budynek lub jego część oddzielona od innych budynków lub innych
części budynku elementami oddzielenia pożarowego (ściany, stropy i drzwi o określonych
klasach nośności, szczelności i izolacyjności ogniowej) bądź pasami wolnego terenu o
szerokości nie mniejszej niż określone przepisami budowlanymi dopuszczalne odległości od
innych budynków.
Czym charakteryzują się drzwi pożarowe?
Drzwiami pożarowymi nazywamy specjalne, automatycznie zamykane lub zasuwane po
wywołaniu alarmu pożarowego drzwi, których zadaniem jest powstrzymanie
rozprzestrzeniania się ognia przez założony dla ich konstrukcji, określony w minutach czas.
Podstawową cechą, jaką powinny się charakteryzować drzwi pożarowe, jest zachowanie ich
pełnej sprawności technicznej, a więc szczelności oraz możliwości wielokrotnego ręcznego
otwierania i automatycznego zamykania mimo nawet znacznego wzrostu temperatury. Drzwi
pożarowe mogą być wykonane w postaci pełnych stalowych lub drewnianych skrzydeł, mogą
też mieć całkowicie szklaną, „lekką” z wyglądu konstrukcję. Wszystkie drzwi
przeciwpożarowe muszą posiadać stosowny atest.
1
Co to jest obciążenie ogniowe?
Obciążenie ogniowe (Q) jest to określona w megadżulach (MJ) średnia wartość cieplna
wszystkich materiałów palnych zgromadzonych na 1 metrze kwadratowym budynku lub
wydzielonych w nim poszczególnych stref pożarowych. Zasady, według których oblicza się
wartość obciążenia ogniowego, określa Polska Norma PN-70/B-02852 pt.: „Ochrona
przeciwpożarowa w budownictwie. Obliczanie obciążenia ogniowego oraz wyznaczanie
względnego czasu trwania pożaru”. Jednostką obciążenia ogniowego jest 1 MJ/m2.
Jak klasyfikujemy budynki pod względem wysokości?
Zgodnie z § 8 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75,
poz. 690 ze zm.) wyróżnia się cztery kategorie wysokości budynków.
• Będą to budynki:
• niskie (N) – do 12 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o wysokości do 4
kondygnacji nadziemnych włącznie,
• średniowysokie (SW) – od 12 m do 25 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o
wysokości ponad 4 do 9 kondygnacji nadziemnych włącznie,
• wysokie (W) – od 25 m do 55 m włącznie nad poziomem terenu lub mieszkalne o
wysokości ponad 9 do 18 kondygnacji nadziemnych włącznie,
• wysokościowe (WW) – powyżej 55 m nad poziomem te- renu.
Wysokość określanego budynku lub jego części, służącą do oznaczenia maksymalnego,
pionowego wymiaru budynku, liczy się od poziomu terenu przy najniżej położonym wejściu
do budynku do górnej krawędzi ściany zewnętrznej, gzymsu lub attyki bądź jako wymiar
liczony od poziomu terenu do najwyżej położonej krawędzi dachu (kalenicy) lub punktu
zbiegu połaci dachowych.
Co to są obiekty użyteczności publicznej?
Obiektami użyteczności publicznej są wszystkie budynki lub ich części stanowiące odrębne
strefy pożarowe przeznaczone dla administracji publicznej, wymiaru sprawiedliwości,
kultury, kultu religijnego, oświaty i szkolnictwa wyższego, nauki, opieki zdrowotnej, takie
jak: przychodnie zdrowia i szpitale, opieki społecznej i socjalnej (domy dziennego pobytu
emeryta, żłobki), obsługi bankowej, pocztowej, telekomunikacyjnej, handlu, usług, sportu,
turystyki, obsługi pasażerskiej we wszystkich rodzajach transportu oraz pozostałe budynki
biurowe i socjalne.
Co to są obiekty zamieszkania zbiorowego?
Obiektami zamieszkania zbiorowego są wszystkie budynki przeznaczone do okresowego
zamieszkania w nich ludzi przebywających poza stałym miejscem pobytu, a więc: hotele,
motele, pensjonaty, domy wczasowe, sanatoria, schroniska turystyczne, schroniska socjalne,
internaty, domy studenckie, budynki koszarowe, budynki zakwaterowania na terenie
zakładów karnych, aresztów, domów poprawczych i schronisk dla nieletnich oraz domy
dziecka, domy rencistów i domy zakonne.
Co to są stałe urządzenia gaśnicze?
Przez pojęcie stałe urządzenia gaśnicze rozumiemy instalacje i inne zamontowane na stałe w
2
obiekcie urządzenia, które w przypadku powstania pożaru są w stanie natychmiast podać na
jego ognisko środek gaśniczy. Stałymi urządzeniami gaśniczymi są: wodne lub pianowe
instalacje tryskaczowe oraz instalacje wypełniające chronioną strefę dwutlenkiem węgla,
gazem obojętnym, takim jak: azot czy argon lub gazowym środkiem o właściwościach
antykatalitycznych (inhibicyjnych). Stałe urządzenia gaśnicze mogą być uruchamiane
samoczynnie na skutek wzrostu temperatury, automatycznie przez impuls z instalacji
wykrywającej pożar lub ręcznie, np. przez otwarcie zaworów.
Co to są systemy sygnalizacji pożarowej?
Systemami sygnalizacji pożarowej nazywamy zespół urządzeń służących do samoczynnego
wykrywania i przekazywania informacji o pożarze. Podstawą działania systemu są
rozmieszczone w poszczególnych pomieszczeniach tzw. czujki pożarowe, czyli urządzenia
reagujące na obecność dymu, wzrost temperatury lub pojawienie się płomieni w
nadzorowanym obszarze. Sygnał z czujki przekazywany jest następnie do centralki, która
alarmuje sygnałem pracownika ochrony. W nowszych, bardziej rozbudowanych systemach,
centralka identyfikuje wzbudzoną czujkę z numerem konkretnego pomieszczenia (lub jego
części), drukuje informację o alarmie na papierowej taśmie lub nawet rysuje rzut kondygnacji
obiektu z zaznaczonym alarmowanym pomieszczeniem. Uzupełnieniem czujek są
rozmieszczane na drogach komunikacji ogólnej przyciski pożarowe (ręczne ostrzegacze
pożarowe zwane w skrócie ROP).
Systemy sygnalizacji pożarowej mogą też automatycznie np. drogą radiową powiadamiać o
pożarze najbliższą jednostkę Ratowniczo-Gaśniczą Państwowej Straży Pożarnej (w tym
przypadku sposób połączenia sygnalizacji należy uzgodnić z właściwym miejscowo
komendantem PSP) lub sterować innymi urządzeniami, np. drzwiami pożarowymi, instalacją
oddymiającą, dźwiękowym systemem ostrzegawczym itp.
Co to jest dźwiękowy system ostrzegawczy?
Dźwiękowy system ostrzegawczy jest to wzbudzane sygnałem z systemu sygnalizacji
pożarowej automatyczne urządzenie umożliwiające bez udziału człowieka rozgłaszanie
sygnałów ostrzegawczych i komunikatów głosowych dla potrzeb bezpieczeństwa osób
przebywających w obiekcie. Stosowanie takich urządzeń wymagane jest m.in. w dużych
obiektach handlowych i widowiskowych, teatrach, kinach, dworcach, większych hotelach,
sanatoriach i szpitalach. Szczegółowy wykaz obiektów, w których wymagane jest stosowanie
takich urządzeń, określa § 25 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z
16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów
budowlanych i terenów (DzU nr 121, poz. 1138).
Co to jest przeciwpożarowa instalacja wodociągowa?
Przeciwpożarowa instalacja wodociągowa stanowi wydzieloną gałąź instalacji wodociągowej
w budynkach, charakteryzującą się parametrami określonymi w rozdziale 5 rozporządzenia
Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 16 czerwca 2003 r. w sprawie ochrony
przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów (DzU nr 121, poz.
1138). Celem instalacji jest doprowadzenie wody do zainstalowanych wewnątrz budynku
punktów poboru zwanych wewnętrznymi hydrantami pożarowymi. Instalacja powinna mieć
zapewnione minimum 2-godzinne zasilanie i zapewniać w najbardziej niekorzystnie ze
względu na wysokość i opory hydrauliczne położonym punkcie poboru wody minimalne
ciśnienie 0,2 MPa przy minimalnej wydajności 2,5 dm3/s dla hydrantów i zaworów o
średnicy zasilania 52 mm i 1 dm3/s dla hydrantów o średnicy zasilania 25 mm.
3
Jak powinny być oznakowane hydranty pożarowe?
Miejsca lokalizacji wewnętrznych hydrantów pożarowych, a także same szafki hydrantowe
należy oznakowywać tablicą wyobrażającą umieszczony na czerwonym tle biały, nawinięty
na szpulę wąż. Znak ten musi być zgodny ze wzorem określonym w Polskiej Normie PN-92-
N-01256/01 pt. „Znaki bezpieczeństwa, ochrona przeciwpożarowa”. Podczas oznakowywania
szafek należy uważać, aby hydrantów wewnętrznych nie pomylić z zaworami tzw. suchych
pionów wodnych, czyli wewnętrznej instalacji, którą napełnienia się wodą z zewnętrznego
źródła, np. ze zbiornika samochodu strażackiego dopiero w momencie trwania akcji
gaśniczej. W odróżnieniu od hydrantów wewnętrznych, rozmieszczone na terenie zakładu
pracy poza budynkami hydranty zewnętrzne oznakowujemy innym symbolem. Wzór tego
znaku (czarna, umieszczona między szerokimi czerwonymi pasami duża litera H na białym
tle) określa Polska Norma PN-N-01256-4 pt. „Znaki bezpieczeństwa, techniczne środki
przeciwpożarowe”.
Jakie budynki powinny być wyposażane w przeciwpożarową instalację wodociągową?
W przeciwpożarową instalację wodociągową powinny być wyposażone wszystkie budynki
wysokie i wysokościowe, budynki o powierzchni ponad 200 m2 składające się z więcej niż
jednej kondygnacji kwalifikowane do kategorii zagrożenia ludzi ZL I, ZL II i ZL V, budynki
kategorii ZL III średniowysokie i niskie o powierzchni większej niż 1000 m2, budynki
produkcyjne i magazynowe o powierzchni 200 m2 i obciążeniu ogniowym ponad 500 MJ/m2,
garaże wielokondygnacyjne i jednokondygnacyjne na ponad 10 stanowisk postojowych.
Czy istnieje przepis mówiący o tym, jak prawidłowo wytyczyć i oznakować drogi służące
do ewakuacji ludzi w budynku?
Prawidłowe wytyczenie dróg ewakuacyjnych jest tylko z pozoru sprawą prostą. Oprócz
wymogów nałożonych § 236 – 257 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002
r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie
(DzU nr 75, poz. 690), podczas ich wyznaczania należy dokładnie obliczyć liczbę osób
przewidywanych do ewakuacji nie tylko z poszczególnych kondygnacji obiektu, ale również z
ich części. Liczba ta pozwoli na takie rozprowadzenie strumieniami ludzi, które da optymalne
obciążenie masą ludzką poszczególnych klatek schodowych (każda z nich może np. posiadać
inną przepustowość) i wyjść.
Kolejnym problemem jest właściwe oznakowanie dróg ewakuacyjnych. Generalną regułą jest
stosowanie poszczególnych wymienionych w Polskiej Normie PN-92 N-01256/02 pt. „Znaki
Bezpieczeństwa. Ewakuacja” znaków ściśle z ich przeznaczeniem oraz takie ich
rozmieszczanie, aby z każdego miejsca drogi widoczny był co najmniej kolejny jeden znak.
Szczegóły dotyczące prawidłowego rozmieszczania znaków ewakuacyjnych określa
natomiast Polska Norma PN-N-01256-5. Do oznakowywania dróg ewakuacyjnych używać
można też znaków podświetlanych lub czołowej powierzchni lamp stanowiących oświetlenie
ewakuacyjne. W każdym przypadku wzory znaków powinny być zgodne z wymienioną wyżej
normą, a ich zasilanie odpowiadać parametrom Polskiej Normy PN-88/E-08501 pt.:
„Urządzenia elektryczne. Tablice i znaki bezpieczeństwa”. Wszystkie znaki ewakuacyjne
(zarówno fotoluminescencyjne, jak i podświetlane) muszą posiadać aktualny certyfikat
wydany przez Centrum Naukowo-Badawcze Ochrony Przeciwpożarowej.
Co to jest oświetlenie bezpieczeństwa i ewakuacji?
Oświetlenie bezpieczeństwa i ewakuacji jest rodzajem oświetlenia awaryjnego załączającego
4
się samoczynnie w przypadku zaniku napięcia w elektrycznej sieci zasilającej. Oświetlenie to
należy stosować w budynkach, w których nagły nawet krótkotrwały zanik oświetlenia
podstawowego może spowodować zagrożenie życia lub zdrowia ludzi, poważne zagrożenie
środowiska lub znaczne straty materialne. Czas działania oświetlenia bezpieczeństwa
powinien być dostosowany do warunków występujących w pomieszczeniu i wynosić nie
mniej niż 1 godzinę.
• Oświetlenie ewakuacyjne należy stosować:
• w pomieszczeniach:
– widowni kin, teatrów i filharmonii oraz innych sal widowiskowych,
– audytoriów, sal konferencyjnych, lokali rozrywkowych oraz sal sportowych przeznaczonych
dla ponad 200 osób,
– wystawowych w muzeach,
– o powierzchni ponad 1000 m2 w garażach oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
– o powierzchni ponad 2000 m2 w budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania
zbiorowego,
• na drogach ewakuacyjnych:
– z pomieszczeń wymienionych powyżej,
– oświetlonych wyłącznie światłem sztucznym,
– w szpitalach i innych budynkach przeznaczonych przede wszystkim do pobytu ludzi o
ograniczonej zdolności poruszania się,
– w wysokich i wysokościowych budynkach użyteczności publicznej i zamieszkania
zbiorowego.
W odróżnieniu od oświetlenia bezpieczeństwa, oświetlenie ewakuacyjne powinno działać
przez co najmniej 2 godziny od zaniku oświetlenia podstawowego. Szczegółowe parametry
oświetlenia bezpieczeństwa i ewakuacji określa Polska Norma PN-IEC 60364-5-56:1999 pt.:
„Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych. Dobór i montaż wyposażenia
elektrycznego. Instalacje bezpieczeństwa”.
Co to jest dźwig pożarowy?
Dźwig dla potrzeb ekip ratowniczych nazywany potocznie dźwigiem pożarowym, jest to
dźwig osobowy, który w odróżnieniu od standartowych urządzeń tego typu musi spełniać
specjalne, bardzo rygorystyczne parametry techniczne określone w paragrafach 253–255
rozporządzenia Ministra Infrastruktury z 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków
technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU nr 75, poz. 690).
W odróżnieniu od dawniejszych przepisów obecnie nie jest wymagany nałożony poprzednio
1-minutowy parametr maksymalnego czasu przejazdu kabiny między dwoma krańcowymi
przystankami.
Co to jest Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego?
Instrukcja Bezpieczeństwa Pożarowego jest specjalnym opracowywanym indywidualnie na
potrzeby konkretnego obiektu dokumentem, w którym właściciel zarządca lub użytkownik
zakładu produkcyjnego, magazynowego, obiektu użyteczności publicznej, obiektu
zamieszkania zbiorowego oraz innego mogącego pełnić podobną funkcję lub jego części
stanowiącej oddzielną strefę pożarową zobowiązany jest szczegółowo określić obowiązujące
w nim zasady ochrony przeciwpożarowej. Opracowanie tego dokumentu najlepiej powierzyć
jest doświadczonemu specjaliście i po zatwierdzeniu go przez właściciela (administratora)
wprowadzić w życie odpowiednim stosownym zarządzeniem wewnętrznym.
5
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • klobuckfatima.xlx.pl