Katechizm Kościoła Katolickiego, 0. Katechizmy

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Z poprawkami
KATECHIZM
KOŚCIOŁA
KATOLICKIEGO
Konstytucja Apostolska
FIDEI DEPOSITUM
ogłoszona z okazji publikacji
KATECHIZMU KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO
opracowanego po Soborze Powszechnym Watykańskim II
JAN PAWEŁ II BISKUP
SŁUGA SŁUG BOŻYCH
NA WIECZNĄ RZECZY PAMIĄTKĘ
Do Czcigodnych Braci Kardynałów, Patriarchów, Arcybiskupów, Biskupów,
Kapłanów, Diakonów i wszystkich członków Ludu Bożego
Pan zlecił swemu Kościołowi misję strzeżenia depozytu wiary, którą
wypełnia on w każdej epoce. Intencją i celem Soboru Powszechnego
Watykańskiego II, uroczyście otwartego trzydzieści lat temu przez mego
czcigodnej pamięci poprzednika, Papieża Jana XXIII, było ukazanie w pełnym
świetle apostolskiej i pasterskiej misji Kościoła, tak aby blask prawdy
ewangelicznej skłonił wszystkich ludzi do poszukiwania i przyjęcia miłości
Chrystusa, która przewyższa wszelką wiedzę (por. Ef 3, 19).
Głównym zadaniem, jakie Papież Jan XXIII powierzył Soborowi, było
lepsze ujęcie i przedstawienie cennego depozytu nauki chrześcijańskiej, by stała się
ona bardziej przystępna dla wierzących w Chrystusa i dla wszystkich ludzi dobrej
woli. Dlatego Sobór nie miał więc potępiać błędów epoki, ale w sposób jasny
ukazać moc i piękno nauki wiary. "Dzięki światłu tego Soboru – mówił Papież –
Kościół... jak ufamy, pomnoży swoje duchowe bogactwo, a czerpiąc z niego nową
energię, będzie mógł śmiało patrzeć w przyszłość... Musimy dziś poświęcić się
ochoczo i bez lęku tak bardzo potrzebnemu w naszych czasach dziełu, idąc drogą,
którą Kościół przemierza prawie od dwudziestu stuleci"
1
.
Dzięki Bożej pomocy owocem czteroletnich obrad Ojców Soborowych stał
się bogaty zbiór wypowiedzi doktrynalnych i zaleceń duszpasterskich, które
ofiarowali oni całemu Kościołowi. Pasterze i wierni znajdują w nich wskazania dla
owej "odnowy myślenia, działania, obyczajów i siły moralnej, radości i nadziei,
która była celem samego Soboru"
2
.
Także po zakończeniu obrad Sobór pozostał źródłem inspiracji dla Kościoła.
W 1985 r. mogłem stwierdzić, że "dla mnie, który doznałem owej niezwykłej łaski
uczestniczenia w Soborze i czynnego zaangażowania w jego przebiegu, Vaticanum
II zawsze... a w sposób szczególny w latach pontyfikatu, stanowi stały punkt
odniesienia dla wszystkich poczynań duszpasterskich, w świadomym wysiłku
przekładania jego wskazań na język konkretnych i wiernych zastosowań na terenie
każdego Kościoła lokalnego i całego Kościoła. Wciąż należy do tego źródła
powracać"
3
.
W tym duchu 25 stycznia 1985 r., z okazji dwudziestej rocznicy
zakończenia Soboru, zwołałem Nadzwyczajne Zgromadzenie Synodu Biskupów,
którego celem było zwrócenie uwagi na dobrodziejstwa i duchowe owoce Soboru
Watykańskiego II i pogłębienie jego nauki, tak aby można było wierniej głosić ją
wszystkim wiernym, szerzyć jej znajomość i lepiej ją stosować.
Przy tej okazji Ojcowie Synodalni stwierdzili: "Jest naszym prawie
jednomyślnym życzeniem, by zostały opracowane katechizm lub kompendium
całej nauki katolickiej w dziedzinie wiary i moralności, które stałyby się punktem
odniesienia dla katechizmów lub kompendiów przygotowywanych w różnych
krajach. Wykład nauki powinien być jednocześnie biblijny i liturgiczny,
przedstawiający zdrową doktrynę i dostosowany do życia dzisiejszych
chrześcijan"
4
. Po zakończeniu Synodu postanowiłem spełnić to życzenie, uznając,
że będzie to "odpowiedzią na rzeczywistą potrzebę zarówno Kościoła
powszechnego, jak Kościołów partykularnych"
5
.
Jakże nie dziękować Bogu z całego serca za to, że możemy dziś ofiarować
całemu Kościołowi dzieło noszące tytuł "Katechizm Kościoła Katolickiego" i
będące "tekstem wzorcowym" dla katechezy odnowionej u żywych źródeł wiary!
Podobnie jak odnowa liturgiczna oraz opracowanie nowego Kodeksu Prawa
Kanonicznego i Kanonów Katolickich Kościołów Wschodnich, Katechizm
przyczyni się w znacznym stopniu do odnowy całego życia Kościoła, której
pragnął i którą zapoczątkował Sobór Watykański II.
Katechizm Kościoła Katolickiego jest owocem bardzo szerokiej
współpracy: został przygotowany w ciągu sześciu lat wytężonej pracy,
prowadzonej z wielkim zapałem i w duchu uważnego wsłuchiwania się w różne
opinie.
W 1986 r. zleciłem Komisji złożonej z dwunastu kardynałów i biskupów z
kard. Josephem Ratzingerem na czele przygotowanie projektu katechizmu, o jaki
prosili Ojcowie Synodalni. Prace Komisji wspierał Komitet Redakcyjny, złożony z
siedmiu biskupów diecezjalnych, specjalistów w dziedzinie teologii i katechezy.
Komisja, która miała kierować pracami i czuwać nad ich przebiegiem,
uważnie śledziła wszystkie etapy przygotowywania kolejnych dziewięciu redakcji
tekstu. Z kolei zadaniem Komitetu Redakcyjnego było jego spisanie, naniesienie
poprawek, jakich zażądała Komisja, i uwzględnienie uwag licznych teologów,
egzegetów i katechetów, a przede wszystkim biskupów całego świata, w celu
udoskonalenia tekstu. W łonie Komitetu toczyły się owocne i wzbogacające
dyskusje nad różnymi uwagami; w ten sposób rozszerzono tekst oraz zapewniono
Katechizmowi zwartość i jednolitość.
Projekt stał się przedmiotem rozległych konsultacji, obejmujących
wszystkich biskupów katolickich, ich Konferencje Episkopatu lub synody, instytuty
teologiczne i katechetyczne. Jako całość spotkał się z przychylnym przyjęciem ze
strony Episkopatu. Słusznie można powiedzieć, że Katechizm jest owocem
współpracy całego Episkopatu Kościoła katolickiego, który przyjmując
wielkodusznie moje zaproszenie, zechciał wziąć na siebie część odpowiedzialności
za dzieło dotyczące bezpośrednio życia Kościoła. Ta postawa budzi we mnie
głęboką radość, ponieważ współbrzmienie tak wielu głosów pozwoliło nam
naprawdę usłyszeć to, co można nazwać "symfonią wiary". Metoda opracowania
Katechizmu odzwierciedla zatem kolegialną naturę Episkopatu; świadczy o
katolickości Kościoła.
Każdy katechizm powinien wiernie i w sposób uporządkowany
przedstawiać nauczanie Pisma świętego, żywej Tradycji w Kościele i
autentycznego Urzędu Nauczycielskiego, a także duchowe dziedzictwo Ojców,
Doktorów i świętych Kościoła, by umożliwiać lepsze poznanie misterium
chrześcijańskiego i ożywienie wiary Ludu Bożego. Musi brać pod uwagę
wyjaśnienia nauki, które w ciągu dziejów Duch Święty wskazał Kościołowi.
Konieczne jest także, by pomagał rozjaśniać światłem wiary nowe sytuacje i
problemy, które w przeszłości nie istniały.
Nowy Katechizm zawiera zatem rzeczy nowe i stare (por. Mt 13, 52),
ponieważ wiara pozostaje zawsze ta sama, a zarazem jest źródłem wciąż nowego
światła.
Aby spełnić ten podwójny wymóg, Katechizm Kościoła Katolickiego z
jednej strony przejmuje "dawny", tradycyjny układ, zastosowany już w
Katechizmie Piusa V, ujmując treść w czterech częściach: Wyznanie wiary
(Credo);
liturgia święta ze szczególnym uwypukleniem sakramentów; zasady
chrześcijańskiego postępowania wyłożone na podstawie przykazań; wreszcie
modlitwa chrześcijańska. Zarazem jednak treść jest często ujęta w "nowy" sposób,
by odpowiadać na pytania stawiane przez naszą epokę.
Wszystkie cztery części są ze sobą wzajemnie powiązane: misterium
chrześcijańskie jest przedmiotem wiary (część pierwsza); jest ono celebrowane i
przekazywane w liturgii (część druga); jest obecne, by oświecać i umacniać dzieci
Boże w ich działaniu (część trzecia); stanowi podstawę naszej modlitwy, której
uprzywilejowaną formą jest "Ojcze nasz"; jest przedmiotem naszego błagania,
uwielbienia i wstawiennictwa (część czwarta).
Sama liturgia jest modlitwą; wyznanie wiary znajduje właściwy kontekst w
sprawowaniu kultu. Łaska, owoc sakramentów, jest niezbędnym warunkiem
chrześcijańskiego postępowania, podobnie jak udział w liturgii Kościoła wymaga
wiary. Jeśli wiara nie przejawia się w działaniu, jest martwa (por. Jk 2, 14-16) i nie
może przynieść owoców życia wiecznego.
Czytając Katechizm Kościoła Katolickiego, można dostrzec przedziwną
jedność Bożego misterium i Bożego zamysłu zbawienia, a także centralne miejsce
Jezusa Chrystusa, Jednorodzonego Syna Bożego, który został posłany przez Ojca i
za sprawą Ducha Świętego stał się człowiekiem w łonie Najświętszej Dziewicy
Maryi, by być naszym Zbawicielem. Chrystus, który umarł i zmartwychwstał, jest
zawsze obecny w swoim Kościele, zwłaszcza w sakramentach; jest źródłem wiary,
wzorem chrześcijańskiego postępowania, Nauczycielem naszej modlitwy.
Katechizm Kościoła Katolickiego, który zatwierdziłem 25 czerwca tego
roku i którego publikację zarządzam dziś mocą mojej władzy apostolskiej, wykłada
wiarę Kościoła i naukę katolicką, poświadczone przez Pismo święte, Tradycję
apostolską i Urząd Nauczycielski Kościoła i w ich świetle rozumiane. Uznaję go za
pewną normę nauczania wiary, jak również za pożyteczne i właściwe narzędzie
służące komunii eklezjalnej. Oby przyczynił się do odnowy, do której Duch Święty
wzywa nieustannie Kościół Boży, będący Ciałem Chrystusa, pielgrzymujący ku
niegasnącej światłości Królestwa.
Zatwierdzając Katechizm Kościoła Katolickiego i nakazując jego
publikację, Następca Piotra spełnia swoją posługę wobec Świętego Kościoła
Powszechnego i wszystkich Kościołów partykularnych, żyjących w pokoju i
komunii ze Stolicą Apostolską w Rzymie; jest to posługa umacniania i
utwierdzania wiary wszystkich uczniów Pana Jezusa (por. Łk 22, 32), a także
zacieśniania więzów jedności w tej samej wierze apostolskiej.
Proszę zatem pasterzy Kościoła oraz wiernych, aby przyjęli ten Katechizm
w duchu jedności i gorliwie nim się posługiwali, pełniąc swoją misję głoszenia
wiary i wzywając do życia zgodnego z Ewangelią. Katechizm zostaje im
przekazany, by służył jako pewny i autentyczny punkt odniesienia w nauczaniu
nauki katolickiej, a w sposób szczególny jako tekst wzorcowy dla katechizmów
lokalnych. Zostaje także ofiarowany wszystkim wiernym, którzy pragną głębiej
poznać niewyczerpane bogactwa zbawienia (por. Ef 3, 8). Ma też wspierać dążenia
ekumeniczne, ożywiane świętym pragnieniem jedności wszystkich chrześcijan,
przedstawiając poprawnie treść nauki katolickiej i ukazując jej harmonijną
spójność. Wreszcie, Katechizm Kościoła Katolickiego zostaje ofiarowany każdemu
człowiekowi żądającemu od nas uzasadnienia nadziei, która jest w nas (por. 1 P 3,
15), i pragnącemu poznać wiarę Kościoła katolickiego.
Nowy Katechizm nie ma zastąpić katechizmów opracowanych w różnych
miejscach, zatwierdzonych przez kompetentne władze kościelne, przez biskupów
diecezjalnych i Konferencje Episkopatu, zwłaszcza jeśli uzyskały one aprobatę
Stolicy Apostolskiej. Powinien raczej stać się zachętą i pomocą do opracowania
nowych katechizmów lokalnych, przystosowanych do różnorakich środowisk i
kultur, a jednocześnie dbających o zachowanie jedności wiary oraz o wierność
nauce katolickiej.
W ostatnich słowach niniejszej Konstytucji, w której zostaje przedstawiony
Katechizm Kościoła Katolickiego, proszę Najświętszą Dziewicę Maryję, Matkę
Wcielonego Słowa i Matkę Kościoła, by w tym czasie, gdy Kościół jest wezwany
do nowego wysiłku ewangelizacji, wspierała swoim możnym wstawiennictwem
pracę katechetyczną całego Kościoła na wszystkich poziomach. Niech światło
prawdziwej wiary wyzwoli ludzkość z niewiedzy i niewoli grzechu i doprowadzi ją
do jedynej prawdziwej wolności (por. J 8, 32), to znaczy wolności życia w Jezusie
Chrystusie pod przewodnictwem Ducha Świętego, tu, na ziemi, i w Królestwie
niebieskim, gdzie obdarzeni pełnią błogosławieństwa, będziemy oglądać Boga
twarzą w twarz! (por. 1 Kor 13, 12; 2 Kor 5, 6-8).
W dniu 11 października 1992 r., w trzydziestą rocznicę rozpoczęcia Soboru
Powszechnego Watykańskiego II, w czternastym roku mego pontyfikatu.
/-/ Joannes Paulus ppII
WSTĘP
"OJCZE... to jest życie wieczne: aby znali Ciebie, jedynego prawdziwego Boga, oraz Tego,
którego posłałeś, Jezusa Chrystusa" (J 17,1. 3). Zbawiciel nasz, Bóg "pragnie, by wszyscy ludzie
zostali zbawieni i doszli do poznania prawdy" (1 Tm 2, 3-4). "Nie dano ludziom pod niebem
żadnego innego imienia, w którym moglibyśmy być zbawieni" (Dz 4,12), jak tylko imię JEZUS.
I. Życie człowieka – znać i kochać Boga
1
Bóg nieskończenie doskonały i szczęśliwy zamysłem czystej dobroci, w
sposób całkowicie wolny, stworzył człowieka, by uczynić go uczestnikiem swego
szczęśliwego życia. Dlatego w każdym czasie i w każdym miejscu jest On bliski
człowiekowi. Powołuje go i pomaga mu szukać, poznawać i miłować siebie ze
wszystkich sił. Wszystkich ludzi rozproszonych przez grzech zwołuje, by
zjednoczyć ich w swojej rodzinie – w Kościele. Czyni to przez swego Syna,
którego posłał jako Odkupiciela i Zbawiciela, gdy nadeszła pełnia czasów. W Nim i
przez Niego Bóg powołuje ludzi, by w Duchu Świętym stali się Jego przybranymi
dziećmi, a przez to dziedzicami Jego szczęśliwego życia.
2
Aby to Boże wezwanie zabrzmiało na całej ziemi, Chrystus posłał
Apostołów, których wybrał, dając im nakaz głoszenia Ewangelii: "Idźcie... i
nauczajcie wszystkie narody, udzielając im chrztu w imię Ojca i Syna, i Ducha
Świętego. Uczcie je zachowywać wszystko, co wam przykazałem. A oto Ja jestem
z wami przez wszystkie dni, aż do skończenia świata" (Mt 28, 19-20). Umocnieni
tym posłaniem, Apostołowie "poszli i głosili Ewangelię wszędzie, a Pan
współdziałał z nimi i potwierdzał naukę znakami, które jej towarzyszyły" (Mk 16,
20).
3
Ci, którzy z pomocą Bożą przyjęli wezwanie Chrystusa i odpowiedzieli na
nie dobrowolnie, sami z kolei, przynaglani miłością Chrystusa, głosili wszędzie na
świecie Dobrą Nowinę. Skarb otrzymany od Apostołów został wiernie zachowany
przez ich następców. Wszyscy wierzący w Chrystusa są powołani do
przekazywania go z pokolenia na pokolenie, głosząc wiarę, przeżywając ją we
wspólnocie braterskiej oraz celebrując ją w liturgii i w modlitwie
l
.
II. Przekazywanie wiary – katecheza
4
Bardzo wcześnie nazwano
katechezą
całość wysiłków podejmowanych w
Kościele, by formować uczniów i pomagać ludziom wierzyć, że Jezus jest Synem
Bożym, ażeby przez wiarę mieli życie w Jego imię, by wychowywać ich i
kształtować w tym życiu i w ten sposób budować Ciało Chrystusa
2
.
5
"Katecheza jest
wychowywaniem w wierze
dzieci, młodzieży i dorosłych;
obejmuje przede wszystkim wyjaśnianie nauki chrześcijańskiej, podawane na ogół
w sposób systematyczny i całościowy w celu wprowadzenia wierzących w pełnię
życia chrześcijańskiego"
3
.
6
Katecheza łączy się z niektórymi elementami pasterskiej misji Kościoła,
chociaż się z nimi nie utożsamia. Mają one aspekt katechetyczny, przygotowują do
katechezy lub z niej wynikają. Są to: pierwsze głoszenie Ewangelii, czyli
przepowiadanie misyjne w celu wzbudzenia wiary; poszukiwanie racji wiary;
doświadczenie życia chrześcijańskiego; celebracja sakramentów; umacnianie
wspólnoty eklezjalnej; świadectwo apostolskie i misyjne
4
.
7
"Katecheza... jest ściśle złączona i związana z całym życiem Kościoła. Od
niej bowiem w największej mierze zależy nie tylko rozprzestrzenianie się Kościoła
w świecie i jego wzrost liczebny, ale jeszcze bardziej jego rozwój wewnętrzny i
jego zgodność z zamysłem Bożym"
5
.
[ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • klobuckfatima.xlx.pl