Kaniulacja żył obwodowych u dzieci, materiały do LEK, ABC zabiegów w pediatrii - z mp.pl

[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
Medycyna Praktyczna - portal dla lekarzy
Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
ABC zabiegów diagnostycznych i leczniczych w pediatrii
Odcinek 11: Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
prof. dr hab. med. Tadeusz Szreter
Kierownik Kliniki Anestezjologii i Intensywnej Terapii
Instytutu "Pomnika-Centrum Zdrowia Dziecka" w Warszawie
Data utworzenia: 16.09.2002
Ostatnia modyfikacja: 14.12.2012
Opublikowano w Medycyna Praktyczna Pediatria 2000/06
Wprowadzenie
Uzyskanie dostępu do żyły umożliwia podawanie leków i płynów infuzyjnych oraz pobieranie krwi do badań. Kaniulacja żył
obwodowych jest więc najczęściej wykonywanym zabiegiem u dzieci, dlatego każdy pediatra powinien opanować tę
umiejętność. Wkłucie do żyły jest czynnością prostą, wymaga jednak pewnego doświadczenia i przestrzegania
podstawowych zasad. Doświadczenie można zdobyć jedynie poprzez częste wykonywanie tego zabiegu. Niestety, jak
wskazuje codzienna praktyka, najczęściej jest on wykonywany przez pielęgniarki. Lekarze nie mają odpowiedniego
doświadczenia oraz cierpliwości, co jest przyczyną częstych niepowodzeń.
Wskazania
1. Konieczność wielokrotnego pobierania krwi do badań
2. Podawanie leków dożylnych
3. Przetaczanie płynów infuzyjnych i preparatów krwi
4. Żywienie pozajelitowe roztworami o małej osmolalności
5. Podawanie radiologicznych środków cieniujących
6. Przewidywana konieczność podania leków i płynów infuzyjnych (np. podczas zabiegów, które zwiększają ryzyko
wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, takich jak immunoterapia swoista)
Przeciwwskazania
Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do kaniulacji żył obwodowych, należy jednak unikać wkłuwania kaniuli w okolice
zmienionej chorobowo skóry oraz zgięć stawowych, jeśli stawu nie można unieruchomić (np. przymocowanie kończyny do
deseczki). Lekarz powinien także wiedzieć, w jakich sytuacjach uzyskanie dostępu dożylnego będzie trudne lub wręcz
niemożliwe. Najczęściej dotyczy to noworodków i niemowląt ze słabo uwidaczniającymi się żyłami obwodowymi oraz dzieci
otyłych; niespokojnych i pobudzonych bez możliwości nawiązania współpracy; u których wielokrotnie już wykonywano
kaniulację żył; odwodnionych lub we wstrząsie (żyły zapadnięte i słabo widoczne); ze zmianami skóry w miejscu przebiegu
żył (np. zmiany zapalne lub blizny po oparzeniach); dzieci z uszkodzeniami żył (np. złamania kończyn). Jeżeli uzyskanie
dostępu do łożyska naczyniowego jest niezbędne i pilne, a kaniulacja żył się nie powiodła, igłę można wkłuć do jamy
szpikowej (
p. "Podawanie leków i płynów infuzyjnych do jamy szpikowej", Med. Prakt. Ped. 1/99, s. 123-124 - przyp.
red.
).
Sprzęt
1. Kaniule - obecnie stosuje się kaniule wykonane głównie z poliuretanu lub silikonu w różnych rozmiarach. Rozmiary
kaniul podane są w mm przekroju zewnętrznego lub jednostkach zwanych G (
gauge
), które oznaczają liczbę kaniul, jaka
mieści się w okręgu o średnicy l cala (czyli im większa jest wartość G, tym cieńsza kaniula). Dostępne są następujące
rozmiary: 12G, 14G, 16G, 18G, 20G, 22G i 24G. Długość kaniul jest najczęściej znormalizowana i wynosi około 50 mm.
Kaniula dożylna (fot. l.) składa się z wykonanej z tworzywa sztucznego (najczęściej poliuretanu)
kaniuli właściwej
(fot.
2.) o stożkowym zakończeniu, co ułatwia jej wprowadzenie do naczynia krwionośnego. Po bokach kaniuli znajdują się
służące do jej przymocowania do skóry "skrzydełka" oraz otwór do wstrzykiwania (tzw. port) typu Luer z zastawką
jednokierunkowego przepływu zamykaną zatyczką o odpowiednim dla danego rozmiaru kolorze (kolory nie są
znormalizowane; fot. 2. i 3.). Do kaniuli właściwej wprowadzona jest wystająca poza jej koniec (fot. 2.)
metalowa igła
,
która umożliwia nakłucie żyły i służy jako prowadnica.
1 z 17
2013-06-24 00:18
Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
Fot. 1. Kaniule dożylne z igłami o rozmiarze 20G (góra) i 22G (dół): (a) boczne "skrzydełka" do przymocowania kaniuli; (b) zatyczka otworuzykiwania
z zastawką jednokierunkowego przepływu; (c) plastikowa obsadka igły; (d) zabezpieczenie połączenia kaniuli ("korek")
Fot. 2. Igła 24G (a) i kaniula 24G bez igły (b)
Fot. 3. Różne rozmiary kaniul dożylnych w opakowaniach: (a) otwór do wstrzyknięć z zastawką jednokierunkowego przepływu zabezpieczony
zatyczką w kolorze zależnym od rozmiaru kaniuli; (b) osłona igły
Kaniula dożylna i igła są zabezpieczone osłonką; na opakowaniu umieszczony jest rozmiar kaniuli, nazwa producenta oraz
data ważności sprzętu (fot. 3.).
2. Benzyna - potrzebna do odtłuszczenia skóry, co zapobiegnie odklejaniu się plastrów zastosowanych w celu
umocowania kaniuli
3. Środek do dezynfekcji skóry (fot. 4.)
4. Gaziki (fot. 4.)
2 z 17
2013-06-24 00:18
 Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
5. Fizjologiczny roztwór soli (0,9% NaCl; fot. 4.)
6. Strzykawka - należy ją wypełnić 0,9% NaCl (fot. 4.)
7. Plastry - służące do umocowania kaniuli, które przez zabiegiem należy odpowiednio przyciąć
8. Środek do znieczulenia skóry (np. krem EMLA; fot. 5.)
9. Deseczka o odpowiedniej wielkości do unieruchomienia kończyny (przydatna u małych dzieci)
10. Rękawice jednorazowe (najlepiej jałowe)
11. Pojemniki na zużyte igły i materiały
Fot. 4. Podstawowy zestaw do kaniulacji żył obwodowych: (a) środek dezynfekcyjny; (b) gaziki; (c) strzykawka; (d) fizjologiczny roztwór soli; (e)
kaniula o odpowiednim rozmiarze
Fot. 5. Krem EMLA stosowany do znieczulenia skóry w miejscu wkłucia oraz samoprzylepna folia, która służy do wykonania opatrunku zamkniętego
2 godziny przed planowanym zabiegiem
Wybór żyły do kaniulacji
Lokalizację dostępnych do kaniulacji żył obwodowych przedstawiono na rysunkach 1.-5. Jeżeli naczynia żylne są dobrze
widoczne i wypełnione, miejsce wkłucia zależy od celu kaniulacji (pobranie krwi do badań lub podawanie leków i płynów
infuzyjnych).
3 z 17
2013-06-24 00:18
 Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
Rys. 1. Schemat dostępnych do kaniulacji żył powłok czaszki
Rys. 2. Schemat dostępnych do kaniulacji żył kończyny górnej
4 z 17
2013-06-24 00:18
 Kaniulacja żył obwodowych u dzieci
Rys. 3. Schemat dostępnych do kaniulacji żył grzbietowej powierzchni ręki
Rys. 4. Schemat dostępnych do kaniulacji żył kończyny dolnej
5 z 17
2013-06-24 00:18
  [ Pobierz całość w formacie PDF ]
  • zanotowane.pl
  • doc.pisz.pl
  • pdf.pisz.pl
  • klobuckfatima.xlx.pl